در این مقاله از وب سایت پیکا با شما همراهان همییشگی آموزش خواهیم داد که چگونه دانه کلزا تولید کنیم؟ کلزا گیاهی علفی و با دوره رشد یکساله است که گونه‌های مختلفی دارد. مقاومت به شوری این دانه روغنی از گندم بیشتر و از جو کمتر است و در تناوب با گندم و جو می‌تواند بعنوان محصول پائیزه کشت شود. دانه کلزا بسیار ارزشمند است، پس از برداشت روغن از آن، کنجاله موجود نیز خوراک دام می شود که سزشار از پروتئین است. این دانه روغنی دارای عملکرد بالا بوده و در بین سایر دانه های روغنی از درصد روغن بالایی برخوردار است.
آب و هوای مناسب برای کلزا
امروزه کلزا به یک تنوع آب و هوایی گسترده سازگار شده است. در ابتدا کلزا در مناطق معتدل رشد می‌کرد و در مناطق معتدل و سردسیر که دیگر بذرهای روغنی رشد مناسبی ندارند، به خوبی رشد می‌کند.
به دلیل تنوع زیاد در این گیاه، نژادهایی از آن به وجود آمدند که می توانند در آب و هوای مرطوب و کمی خشک نیز رشد کنند. در عرض‌های جغرافیایی زیاد و ارتفاعات بالا که شانس زنده ماندن گیاه در زمستان بسیار کم است، ارقام بهاره مورد استفاده قرار می‌گیرد. نوع بهاره از دوره رشد کوتاه برخوردار هستند. در مناطقی با هوای سرد و مناطق مرتفع و کوهستانی با استفاده از دوره رویشی کوتاه این گیاه می‌تواند عملکرد خوبی داشته باشد.
ارقام پاییزه کلزا از لحاظ نیاز به بهاره سازی متفوت هستن هستند و نسبتا فصل رشد طولانی تری دارند. ارقام پاییزه در مناطقی با آب و هوای معتدل، خنک و مرطوب، بهترین عملکرد بذر را دارند.
روش کاشت کلزا
کلزا به دو روش دست پاش و مکانیزه کاشته میشود. در کشت دست پاش به میزان بذر بیشتری برای این کار نیازاست. در این روش، بستر بذر باید صاف شود و پس از پخش بذر، یک دیسک یا غلطک بسیاز سبک زده شود تا سطح تماس کافی بین بذر و خاک به وجود آید.
در روش کشت مکانیزه هم می توانید با خطی کار غلات و هم بذرکار پنوماتیک، عمل کاشت را انجام دهید. در هنگام استفاده از بذرکار غلات باید
تنظیم دستگاه را با توجه به عمق مناسب کاشت و میزان بذر مطلوب تغییر دهید.
آبیاری گیاه کلزا
گیاه کلزا در مناطقی که بارندگی بیشتر از ۴۰۰ میلیمتر و با توزیع مناسبی باشد، به صورت دیم نسبت به کاشت آن می‌توان اقدام کرد. برای حداکثر عملکرد مناطقی با ۷۰۰ میلیمتر بارندگی بسیار مطلوب است. در مناطقی که میزان بارندگی بیش از این مقدار باشد، خسارت ناشی از هجوم قارچ‌های بیماری زا و مردابی شدن زمین افزایش خواهد یافت.
خاک مناسب کلزا
کلزا نسبت به طیف مختلفی از خاک‌ها سازگاری وسیعی دارد. کلزا را می‌توانید در خاکهای رشی و تا حدودی سنگین تا شنی و در زمین پوشیده از خاکستر آتشفشانی کاشت کرد. به یاد داشته باشید بهترین خاک برای رشد کلزا خاکی با بافت متوسط است که مواد آلی کافی داشته باشد و
قابلیت با زهکشی مناسب داشته باشد.
به طور کلی می‌توان گفت خاک مناسب برای گندم برای کلزا نیز مناسب است. کلزا در برابر خاکهای اسیدی بیشتر از خاکهای قلیایی مقاوم است. مناسبترین پی اچ برای رشد کلزا بین ۵ تا ۸ است که هرچه اسیدیتر باشد عملکرد رشد بهتر خواهد بود. همچنین این گیاه مقومت خوبی نسبت به شوری دارد. به طور کلی خاکی برای رشد کلزا ایده‌ال است که عمق خاک زیاد باشد و از ساختمان، زهکشی مناسب و قابلیت نگهداری بالایی
برخوردار باشد.
برداشت کلزا
برداشت دانه کلزا زمانی انجام میشود که ظرفیت واحدهای روغن‌کشی تا حدودی خالی باشد. دوره رسیدگی کلزا از کاشت تا برداشت بین ۹۰تا ۳۱۰ روز متفاوت است. طول دوره رشد برای ارقام بهاره ۸۵ تا۱۲۵ است، همچنین برای ارقام پاییزه ۱۸۰ تا ۲۴۰ روز است. برداشت محصول کلزا کار بسیار حساسی است. توجه داشته باشید که برداشت باید قبل از رسیدگی کامل انجام شود چرا که ریزش دانه موجب کاهش عملکرد آن میشود. زیان ناشی از ریزش دانه تنها موجب به کاهش عملکرد نمی‌شود و باقی ماندن دانه‌ها در زمین و سبز شدن آن‌ها زراعت‌های بعدی را با مشکل روبه رو می‌کند.
ذخیره و خشکاندن کلزا
ذخیره و جابجایی کلزا دشوار است چرا که بذر گرده بوده کوچک ولی سنگین و براحتی غلت می خورد. بنابراین به جعبه‌های محکم در کامیون انبارهای محکم جهت ذخیره سازی نیاز است.۶هفته پس از برداشت کلزا، دانه آن تعریق می‌کنند و گرم میشود. کلزای دارای رطوبت ۵/۸ درصد باید برای فاصله منظم حرارت مورد امتحان قرار گیرد. توجه داشته باشید که اگر برداشت در رطوبت بالا انجام شود باید بصورت طبیعی یا مصنوعی خشک شود.
برای حفظ کیفیت بذر دمای ۴۳ درجه سانتی گراد یا کمتر از آن برای خشک شدن هر چه بیشتر در تولید تجاری نیاز است.
منابع:
